info@chemiranmarket.comوقتی یک حل شونده فرار را در یک حلال حل می کنیم ویک محلول مایع در مایع
می سازیم هریک از اجزای محلول جداگانه تبخیر می شود در این صورت
فشار بخار محلول (کلp)برابر با فشار های جزئی اجزای آن است یعنی د ر
محلول A درB خواهیم داشت
= PA + PBکلP
برای محلول های ایده ال فشار جزئی هر جزء را می توان از فرمول زیر
محاسبه کرد:
PA = XAP0A PB = XBP0B
فشار جزئی ماده A در محلول = PA
فشار جزئی ماده B در محلول PB =
فشار جزئی جزء خالص A P0A =
فشار جزئی جزء خالص B P0B =
XA برابرکسر مولی A و XB برابر کسر مولی B است که
مطابق فرمول زیر تعیین می شود :
بنا براین می توان نوشت :
= XAP0A + XBP0B کلP
محلول های ایده ا ل محلول هایی هستند که میانگین خواص آنهامتناسب
با خواص اجزاءاست این رابطه نخستین بار توسط دانشمندی بنام رائول
کشف شد وبنام قانون رائول معروف است
شکل زیر منحنی های فشار جزئی را برای اجزاء A و B در محلولهای
ایده ال وهمچنین منحنی فشار کل را که مجموع دو منحنی فشار جزئی است
نشان می دهد . A و B مایعاتی هستند که به هر نسبتی با هم ممزوج می شوند
. در شکل فوق فشارهانسبت به کسر مولی A رسم شده اند و چون مجموع کسر
مولی A و B بایستی برابر۱ باشد کسر مولی B به آسانی از روی مقیاس محور
X بدست می آید
در محلول های ایده ال اندازه نیروهای جاذبه بین مولکولی در محلول A-B با
نیرو های بین مولکولی در اجزائ خالص یعنی بین A-A و بین B-B برابر
است در نتیجه به هنگام تهیه یک محلول ایده ال , هیچگونه اثر گرمایی مشاهده
نمی شود. به طور مثال انحلال بنزن در تولوئن از این نوع است
تمآم محلول ها ایده ال نیستند فشار بخار بعضی از محلول ها نسبت به قانون رائول
انحراف منفی وبعضی دیگر انحراف مثبت دارند
انحراف منفی هنگامی مشاهده می شود که نیروهای جاذبه بین مولکولی
بین حلال وحل شونده) (A-B از نیروهای جاذبه بین مولکولی بین
حلال وحلال ( A-A ) وحل شونه – حل شونده (B-B ) قوی تر باشد .
در این حال وقتی که دو جزءبا یکدیگر مخلوط می شوند تمایل آنها به فرار
کاهش می یابد .چنین محلول هایی عموما گرمازاهستند
انحلال استن در کلروفرم از این نوع است
انحراف مثبت هنگامی مشاهده می شود که نیروهای جاذبه بین مولکولی
بین حلال وحل شونده) (A-B از نیروهای جاذبه بین مولکولی بین
حلال وحلال (A-A ) وحل شونه – حل شونده( B-B ) ضعیف تر باشد .
در این حال وقتی که دو جزءبا یکدیگر مخلوط می شوند فراریت افزایش می یابد
.تهیه چنین محلول هایی با جذب گرماهمراه می باشد .
انحلال متانول در کربن تترا کلرید از این نوع است
نکته : رفتار حلال در اغلب محلولهای رقیق به ایده ال بودن نزدیک می شود .
از این رو در محلول های رقیق وقتی فشار بخار ماده حل شده بسیار کم باشد
در فرمول زیر :
= XAP0A + XBP0B کلP
از XBP0B در مقابل XAP0A می توان صرف نظر کرد و نوشت :
= XAP0A کلP
=( 1- XB) P0A کلP
